1. Strona główna
2. Strefa turysty
3. Publikacje

Katalog Zabytków Powiatu Stargardzkiego – pierwsza tego typu publikacja, w której zebrano i opisano zabytki z całego regionu (ostatni skromny inwentarz powiatu pióra H. Lemcke pochodzi z 1908 r.).

Dwa obszerne tomy liczą przeszło 1600 stron i obejmują 162 miejscowości. Zawierają opisy dziedzictwa kulturowego i naturalnego wszystkich, oprócz miasta Stargard, gmin powiatu stargardzkiego: Chociwel, Dobrzany, Dolice, Ińsko, Kobylanka, Marianowo, Stara Dąbrowa, Suchań. W katalogu znaleźć można informacje na temat: nazw historycznych, archeologii, źródeł archiwalnych, kartograficznych i ikonograficznych, wiadomości historycznych, układów przestrzennych miejscowości, zabudowy (także sakralnej) i otoczenia oraz wiadomości historycznych dotyczących kościołów.

Dzieło obejmuje dwa woluminy – tekst oraz ilustracje (ikonografia, fotografie współczesne, rzuty budowli, plany miast). Można w nim znaleźć informacje o najcenniejszych obiektach zabytkowych, m.in. kościołach i klasztorach wraz z wyposażeniem wnętrz, cmentarzach, zespołach pałacowo-parkowych, zabytkach architektury i budownictwa, zabytkach techniki, pomnikach.

W sprawie wydania katalogu, podjęło uchwałę nr X/102/07 Rady Powiatu w Stargardzie Szczecińskim z dnia 29 sierpnia 2007 r. Natomiast 2 października 2007 r., Powiat zawarł porozumienie z Gminą Miastem Stargard Szczeciński. Dwutomowy katalog to efekt trzyletniej pracy interdyscyplinarnego zespołu pod kierunkiem Dyrektora Muzeum w Stargardzie dra Marcina Majewskiego.

Inicjatorem oraz mecenasem publikacji jest Powiat Stargardzki, który w całości sfinansował jego wydanie, a także badania archiwalne i terenowe. Egzemplarze zostały przekazane do bibliotek na terenie powiatu, szkół oraz ośrodków kultury w gminach, dzięki czemu dostępne są dla wszystkich mieszkańców regionu.

W „Kwartalniku Historii Kultury Materialnej” ukazała się pozytywna recenzja „Katalogu Zabytków Powiatu Stargardzkiego” autorstwa prof. dra hab. Edmunda Kizika.

Można w niej przeczytać: Katalog powiatu stargardzkiego to wynik dużego zespołowego wysiłku badawczego, sukces niewielkiego ośrodka naukowego, jakim jest stargardzkie Muzeum. Silne wrażenie robi nie tylko krótki czas, który upłynął od podjęcia inwentaryzacji do wydania rezultatów prac drukiem, czy też jakość edytorska tomów, ale również i fakt, że jest to świetny przykład możności – zaangażowanie lokalnych struktur administracyjnych w popieranie ambitnych programów naukowych przyniosło nadzwyczajny efekt.

Toponimia powiatu stargardzkiego, Bożena Stramek – pierwsza monografia toponimiczna powiatu stargardzkiego, w której zebrano wszelkie nazwy geograficzne z regionu – miast i wsi, ich części – dzielnic, przysiółków, osad niesamodzielnych, nazwy terenowe lądowe oraz wodne. Toponimia pozwala uporządkować niezwykle trudny i zawiły obszar językoznawstwa związany z nazwami miejscowości i obszarów.

Po 1945 roku, kiedy Polska przejęła Ziemie Zachodnie i Północne, wiele z tych nazw geograficznych zostało zmienionych, aby dostosować je do oczekiwań językowych, kulturalnych i emocjonalnych ludności. Od tego czasu nie powstała toponimia, która porządkowałaby nową terminologię. W monografii Bożeny Stramek, wydanej w 2011 roku, znajduje się opis 1711 nazw geograficznych (stan granic powiatu na rok 1999). Publikacja została dofinansowana przez Powiat Stargardzki.

Policja w walce o zabytki – zbiór zagadnień z przeciwdziałania przestępczości przeciwko zabytkom. Katalog zabytków i dzieł sztuki utraconych z województwa zachodniopomorskiego – publikacja Komendy Wojewódzkiej Policji w Szczecinie autorstwa Marka Łuczaka, której wydanie zostało wsparte finansowo przez Powiat Stargardzki.

Katalog wraz ze zbiorem zagadnień z przeciwdziałania przestępczości przeciwko zabytkom powstał z myślą o ich bezpieczeństwie, ale i w nadziei na odzyskanie chociaż części utraconych obiektów i przedmiotów po II wojnie światowej. Jest to pierwsze takie kompendium wiedzy o utraconych zabytkach oraz ich ochronie w Polsce, stworzone przez policję.

Od 1945 roku łupem złodziei padło wiele cennych przedmiotów, w tym również z terenu powiatu stargardzkiego. W katalogu znalazły się m.in. średniowieczne rzeźby z kościoła w Bobrownikach (gmina Chociwel), które zniknęły bez śladu w latach 60. i 70. XX wieku. Marek Łuczak zebrał zdjęcia rzeźb, cennych, kościelnych przedmiotów, takich jak świeczniki czy chrzcielnice oraz dzieł malarskich i wiele innych zabytków, które zaginęły z kościołów, urzędów i muzeów na terenie województwa zachodniopomorskiego.

„Stargardia. Rocznik Muzeum w Stargardzie poświęcony przeszłości i kulturze Pomorza”, tom VI – stargardzki rocznik muzealny, w którym znajdziemy wiele ciekawych prac naukowo-badawczych oraz popularno-naukowych autorstwa m.in. pracowników Muzeum w Stargardzie Szczecińskim.

W „Stargardii” znajdują się artykuły, rozprawy, polemiki, recenzje, a także istotne informacje „z życia Muzeum". Autorzy nie ograniczają się jednak do tematyki związanej tylko z Ziemią Stargardzką. W książce znaleźć można prace dotyczące terenów dawnego Księstwa Pomorskiego.

Tom VI rocznika, poświęconego przeszłości i kulturze Pomorza, to zbiór prac młodych ludzi, w większości dopiero zaczynających karierę naukowo-badawczą. Są to absolwenci Zakładu Archeologii Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego, a swoje praktyki studenckie odbywali w trakcie prac wykopaliskowych w Stargardzie.

Publikację rozpoczyna tekst znanego historyka prof. Edwarda Rymara. „Czy Zitarigroda z 1124 roku to Stargard nad Iną?”. Wydanie publikacji sfinansowane zostało w całości przez Powiat Stargardzki, który uznał periodyk za inicjatywę szczególną i niezmiernie ważną w propagowaniu oraz zachowaniu dziedzictwa kulturowego regionu.

Wspomnienia pisane głodem. Tom I, Jolanta Aniszewska – publikacja powstała w ramach „Archiwum Pamięci Świadków i Świadectw Historii", którego celem jest gromadzenie zapisów wspomnień oraz materiałów ukazujących losy mieszkańców miasta i ziemi stargardzkiej w XX w. Książka jest zbiorem relacji członków Związku Sybiraków w Stargardzie zesłanych w czasie II wojny światowej do ZSRR.

Jej wydanie było możliwe dzięki finansowemu wsparciu Powiatu Stargardzkiego. Jest ona pierwszym tomem serii wydawniczej, w której prezentowane będą materiały zgromadzone przez Muzeum w Stargardzie. Materiał wykorzystany w tej publikacji został zebrany przez uczniów II Liceum Ogólnokształcącego w Stargardzie oraz pracowników i stażystów Działu Historycznego Muzeum w Stargardzie. Publikacja oraz program, którego jest efektem, otrzymały honorowe wyróżnienie w konkursie Zachodniopomorskie Wydarzenie Muzealne Roku 2011, przyznane przez Zachodniopomorski Oddział Stowarzyszenia Muzealników Polskich.

„Katalog Zabytków Powiatu Stargardzkiego. Suplement” jest uzupełnieniem „Katalogu Zabytków Powiatu Stargardzkiego". Ponad 200-stronicowa publikacja powstała w wyniku pracy interdyscyplinarnego zespołu pod kierunkiem dyrektora Muzeum Archeologiczno-Historycznego. Inicjatorem oraz mecenasem publikacji był Powiat Stargardzki, który w całości sfinansował jego wydanie, a także badania archiwalne i terenowe.

Suplement i dwa tomy katalogu tworzą integralną całość. Ważną część nowej publikacji stanowią indeksy geograficzne, ikonograficzne i nazwisk, które pojawiły się w dwóch tomach katalogu i suplemencie.

„Stargardia. Rocznik Muzeum w Stargardzie poświęcony przeszłości i kulturze Pomorza”, tom VII – stargardzki rocznik muzealny, w którym znajdziemy wiele ciekawych prac naukowo-badawczych oraz popularno-naukowych autorstwa m.in. pracowników Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Stargardzie.

Znaleźć w nim można wiele interesujących tekstów na temat powiatu stargardzkiego: „Fragmenty dziejów Stargardu nad Iną do 1253 roku” oraz „Metryka nazw wybranych miejscowości powiatu stargardzkiego” autorstwa profesora Edwarda Rymara, „Zamek Szadzko w średniowieczu” czy też „Relikty murów obronnych miasta Ińsko” Andrzeja Puławskiego. Rocznik Muzeum Archeologiczno-Historycznego w całości sfinansował Powiat Stargardzki.

„Dawne cmentarze żydowskie powiatu gryfińskiego i stargardzkiego” autorstwa Eckeharta Ruthenberga, Wydawnictwo: Stowarzyszenie Historyczno-Kulturalne „Terra Incognita” w Chojnie. Publikacja zawiera dokumentację wykonaną przez Eckeharta Ruthenberga w Polsce: frotaże i fotografie oraz opisy cmentarzy. Publikację wzbogacają wspomnienia o autorze, artykuł Eryka Krasuckiego „Świat obok. Żydowska obecność na obszarze Pomorza Zachodniego” oraz opracowanie Mirosława Opęchowskiego „Cmentarze żydowskie na Pomorzu Zachodnim. Stan zachowania, problemy konserwatorskie”.

„Stargardia. Rocznik Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Stargardzie poświęcony przeszłości i kulturze Pomorza”, tom VIII – w kolejnym tomie zaproponowano zmiany, które są niezbędne, aby „Stargardia” stała się czasopismem jeszcze bardziej atrakcyjnym, a jednocześnie dostępnym dla większej liczby odbiorców. Wszystkie artykuły, rozprawy i komunikaty oprócz standardowego streszczenia w języku niemieckim otrzymały abstrakt i słowa kluczowe w języku angielskim; zmianie uległa także szata graficzna okładki.

„Utracone zabytki sakralne powiatów goleniowskiego i stargardzkiego”, Marek Łuczak – publikacja liczy 256 stron i jest następstwem kolejnych programów rejestracji zabytków, realizowanych przez szczecińską komendę. Zebrano w niej fotografie i opisy zabytków zaginionych oraz skradzionych z kościołów na przestrzeni lat.

Program objął dwa powiaty, w których wykonano dokumentację zdjęciową prawie 200 kościołów. Zabytki oznakowano mikrohologramami DNA, zawierającymi unikalny dla każdej parafii kod obiektu. Wydanie publikacji wsparł Powiat Stargardzki.