Zabytki

Wykaz zabytków Powiatu Stargardzkiego

Projekt „Poprawa bezpieczeństwa zabytków”

„Poprawa bezpieczeństwa zabytków w powiecie stargardzkim” to projekt realizowany przez Powiat Stargardzki w ramach rządowego programu ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań „Razem Bezpieczniej”.

Został stworzony z myślą o ochronie i tym samym poprawie bezpieczeństwa zabytków ruchomych i nieruchomych. Specjalne znakowanie ma doprowadzić do zmniejszenia ilości kradzieży, dewastacji dzieł sztuki, nielegalnego wywozu za granicę. Zabytki ruchome (np. ołtarze, chrzcielnice, ambony itp.) są znakowane mikrocząsteczkami zawierającymi kody alfanumeryczne.

Każdy z tych obiektów trafia do specjalnej bazy danych, co umożliwia szybką identyfikację skradzionego obiektu. Ponadto, przy 90 zabytkowych kościołach znajdują się tablice z informacją o ochronie prawnej zabytku, a także dwujęzycznym opisem jego dziejów i architektury.

Projekt to nie tylko zabezpieczenie zabytków poprzez ich oznakowanie, ale szereg innych działań, które mają uświadomić mieszkańcom regionu rangę zabytków oraz potrzebę ochrony dziedzictwa kulturowego powiatu stargardzkiego. To również doskonała okazja do wypracowania mechanizmów dobrej współpracy między właścicielami zabytków, samorządem, instytucjami konserwatorskimi i służbami mundurowymi.

„Razem Bezpieczniej” to rządowy program ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań prowadzony przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Ma on na celu wzrost realnego bezpieczeństwa w Polsce i poczucia bezpieczeństwa wśród społeczeństwa.

Istotnym elementem jest również zapobieganie przestępczości i aspołecznym zachowaniom poprzez zaktywizowanie oraz zdynamizowanie działań administracji rządowej na rzecz współpracy z administracją samorządową, organizacjami pozarządowymi i społecznością lokalną.

Program „Razem bezpieczniej” ma ograniczyć skalę zjawisk i zachowań, które budzą powszechny sprzeciw i poczucie zagrożenia. Jest on zgodny z przyjętym przez Radę Ministrów dokumentem „Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015”. Jednym z jego priorytetów jest „Budowa zintegrowanej wspólnoty społecznej i jej bezpieczeństwa”, w której realizację w pełni wpisuje się program „Razem bezpieczniej”.

Projekt „Bezpieczeństwo zabytków naszą wspólną sprawą – II edycja”

„Bezpieczeństwo zabytków naszą wspólną sprawą – II edycja” jest kolejnym projektem realizowanym przez Powiat Stargardzki w ramach programu „Razem Bezpieczniej”.

W 2012 roku akcja „Poprawa bezpieczeństwa zabytków w powiecie stargardzkim” pozwoliła na oznakowanie za pomocą mikrocząsteczek (DNA PROGRAM) ponad 300 ruchomych zabytków w blisko 90 kościołach powiatu stargardzkiego. Przeprowadzono oględziny terenowe z udziałem Policji i Straży Pożarnej. W ramach projektu przy kościołach postawiono tablice informacyjne o ochronie prawnej zabytku, a także dwujęzycznym opisem jego historii i architektury.

W 2013 roku Powiat Stargardzki kontynuował realizację projektu, którego celem jest ochrona dziedzictwa kulturowego. Teraz, kiedy zabytki są zabezpieczone przez kradzieżą i dyslokacją, przyszedł czas na akcję skierowaną przede wszystkim do mieszkańców naszego regionu i uświadomienie im, że zabytki są „naszą wspólną sprawą”.

To właśnie od nich w dużej mierze zależy ich los. Dzięki projektowi zostały wydane publikacje dotyczące najcenniejszych zabytków w powiecie stargardzkim i zasad ich ochrony. Jej egzemplarze Powiat przekazał do bibliotek i świetlic gminnych oraz szkół. W gminach powiatu stargardzkiego były ponadto przeprowadzane prelekcje na temat historii zabytków oraz zasad ich ochrony.

Partnerzy projektu: Komenda Wojewódzka Policji w Szczecinie, Komenda Powiatowa Policji w Stargardzie, Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Stargardzie, Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków oraz Biuro Dokumentacji Zabytków w Szczecinie.

Koszt projektu to ponad 56 tys. zł, z czego 45 tys. zostało przyznane w ramach rządowego programu.

„Razem bezpieczniej” to rządowy program ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań prowadzony przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Założenia te realizowane są przy współpracy z administracją samorządową, organizacjami pozarządowymi i społecznością lokalną. Działania podejmowane w ramach programu dążą przede wszystko do wzrostu poczucia bezpieczeństwa wśród społeczeństwa, poprzez zapobieganie przestępczości i zwalczanie aspołecznych zachowań, mogących stwarzać zagrożenie.

Dotacje na zabytki

Zasady udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków określa Uchwała Nr  XXXVIII/466/22 Rady Powiatu Stargardzkiego z dnia 27 kwietnia 2022 r. zmieniająca uchwałę w sprawie określenia zasad udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków.

Wykaz przyznanych dotacji

Rok 2008 (łączna kwota – 150 tys. zł)

1. Cerkiew pw. świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie (remont wieży) – 50 tys. zł
2. Kościół pw. św. Ducha w Stargardzie (remont wnętrza wieży i dachu) – 50 tys. zł
3. Kościół pw. św. Jana w Stargardzie (odtworzenie otoczenia wraz z iluminacją) – 50 tys. zł

Rok 2009 (łączna kwota – 200 tys. zł)

1. Kościół pw. Przemienienia Pańskiego w Kolinie, gm. Dolice (remont dachu) – 50 tys. zł
2. Kościół filialny w Łęczycach, gm. Stara Dąbrowa (projekt remontu wraz z ekspertyzą i kosztorysem kościoła) – 30 tys. zł
3. Kościół filialny w Odargowie, gm. Dobrzany (remont wieży) – 120 tys. zł

Rok 2010 (łączna kwota – 237 tys. zł)

1. Kościół filialny w Krępcewie, gm. Dolice (prace przy ambonie) – 30 tys. zł
2. Kościół filialny w Lubowie, gm. Stargard (zakup materiałów – remont dzwonnicy) – 50 tys. zł
3. Kościół filialny w Lutkowie, gm. Dobrzany (remont dachu) – 25 tys. zł
4. Kościół filialny w Nowej Dąbrowie, gm. Stara Dąbrowa (projekt remontu) – 50 tys. zł
5. Kościół filialny w Odargowie, gm. Dobrzany (remont wieży) – 25 tys. zł
6. Cerkiew pw. świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie (remont elewacji) – 10 tys. zł
7. Kościół pw. św. Ducha w Stargardzie (remont wieży) – 40 tys. zł
8. Kościół filialny w Żalęcinie, gm. Dolice (remont murów) – 7 tys. zł

Rok 2011 (łączna kwota – 269 tys. zł)

1. Kościół parafialny pw. Chrystusa Króla w Dolicach, gm. Dobrzany (wykonanie dokumentacji techniczno-konserwatorskiej remontu cerkwi) – 12 tys. zł
2. Kościół filialny w Kicku, gm. Stara Dąbrowa (dokumentacja techniczna remontu oraz modernizacja i montaż instalacji elektrycznej, ppoż oraz antywłamaniowej) –tys. zł
3. Kościół filialny w Krzywnicy, gm. Stara Dąbrowa (projekt i ekspertyza techniczna) – 50 tys. zł
4. Kościół filialny w Lutkowie, gm. Dobrzany (remont: więźby, pokrycia dachowego) – 10 tys. zł
5. Kościół parafialny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Marianowie (konserwacja epitafium) – 50 tys. zł
6. Kościół filialny w Sądowie, gm. Dolice (dokumentacja techniczna remontu) – 10 tys. zł
7. Cerkiew pw. świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie (dokumentacja techniczna remontu) – 40 tys. zł
8. Kościół pw. św. Ducha w Stargardzie (kontynuacja prac przy remoncie wieży) – 70 tys. zł
9. Kościół filialny w Warszynie, gm. Dolice (dokumentacja techniczna remontu) – 15 tys. zł

Rok 2012 (łączna kwota 91,5 tys. zł)

1. Kościół filialny w Nowej Dąbrowie, gm. Stara Dąbrowa (przeniesienie gniazda bocianiego ze szczytu wsch.) – 20 tys. zł
2. Kościół pw. św. Ducha w Stargardzie (remont wieży – kontynuacja prac) – 40 tys. zł
3. Kościół pw. NMP Królowej Świata (konserwacja ołtarza głównego, II etap) – 20 tys. zł
4. Kościół pw. św. Wojciecha w Kunowie, gm. Kobylanka (prace konserwatorskie i zabezpieczające dach) - 11,5 tys. zł

Rok 2013 (łączna kwota 50 tys. zł)

1. Cerkiew prawosławna św. Mikołaja w Dolicach, gm. Dobrzany (renowacja stolarki okiennej, odtworzenie stolarki drzwiowej i żaluzji) - 20 tys. zł
2. Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Warszynie, gm. Dolice (prace remontowe wieży kościoła) - 30 tys. zł

Rok 2014 (łączna kwota 75 tys. zł)

1. Kościół pw. Chrystusa Króla w Dolicach, gm. Dolice (remont wieży) - 10 tys. zł
2. Klasztor pocysterski w Marianowie, gm. Marianowo (prace konserwatorskie i roboty budowlane, remont i adaptacja) - 50 tys. zł
3. Cerkiew Prawosławna pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła (wykonanie systemu antywłamaniowego) - 15 tys. zł

Rok 2015 (łączna kwota 22,5 tys. zł)

1. Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Pęzinie (konserwacja ołtarza) – 2,5 tys. zł
2. Cerkiew pw. świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie (remont Cerkwi pw. Św. Mikołaja w Dolicach gm. Dobrzany) – 20 tys. zł

Rok 2016 (łączna kwota 95 tys. zł)

1. Kościół pw. św. Anny w Długiem (konserwacja renesansowej chrzcielnicy z kościoła filialnego p.w. MB Bolesnej w Białej) – 2 tys. zł
2. Kościół pw. Św. Józefa Oblubieńca w Starej Dąbrowie (dezynsekcja i zabezpieczenie przed dalszą ingerencją szkodników elementów drewnianych wewnątrz kościoła pw. MB Częstochowskiej w Kicku) – 13 tys. zł
3. Kościół pw. Św. Józefa Oblubieńca w Starej Dąbrowie (odwodnienie kościoła wraz z drenażem) – 10 tys. zł
4. Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Pęzinie (konserwacja ołtarza) – 22 tys. zł
5. Kościół pw. św. Krzyża w Stargardzie (wykonanie projektu budowlanego kompleksowego remontu kościoła filialnego pw. MB Częstochowskiej w Strzyżnie) – 3 tys. zł
6. Kościół pw. Stanisława Kostki w Kani (prace zabezpieczające przed dalszym zniszczeniem i występującym zagrożeniem dla konstrukcji kościoła filialnego pw. Św. Katarzyny w Rosowie) - 10 tys. zł
7. Kościół pw. Matki Boskiej Bolesnej w Chociwlu (wykonanie prac dekarskich w kościele) – 20 tys. zł
8. Cerkiew pw. świętych Apostołów Piotra i Pawła w Stargardzie (remont Cerkwi pw. Św. Mikołaja w Dolicach gm. Dobrzany) – 15 tys. zł

Rok 2017 (łączna kwota 115 tys. zł)

1. Kościół pw. św. Stanisława Kostki w Kani (prace konserwatorsko-remontowe, zabezpieczające przed dalszym zniszczeniem i występującym zagrożeniem dla kościoła filialnego pw. Św. Katarzyny w Rosowie gm. Stara Dąbrowa – II etap) – 26,5 tys. zł
2. Kościół pw. Św. Józefa Oblubieńca w Starej Dąbrowie (kolejny etap remontu przy kościele w miejscowości Krzywnica) - 31,5 tys. zł
3. Cerkiew pw. Świętego Mikołaja w Dolicach (modernizacja instalacji elektrycznej) – 15 tys. zł
4. Kościół pw. Wniebowzięcia NMP w Pęzinie (konserwacja ołtarza) – 27 tys. zł
5. Cerkiew pw. Świętego Mikołaja w Dolicach (prace konserwatorskie podsufitki zabytkowej cerkwi II etap. Konserwacja belek stropowych) - 15 tys.zł

Rok 2018 (łączna kwota 70 tys. zł)

1. Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP w Marianowie (dokończenie remontu elewacji zachodniej skrzydła poklasztornego) – 29,5 tys. zł
2. Kościół pw. Św. Józefa Oblubieńca w Starej Dąbrowie (kolejny etap remontu przy kościele w miejscowości Krzywnica) – 29,5 tys. zł
3. Kościół p.w. Św. Stanisława Kostki w Kani (prace remontowe – wymiana elementów podłóg wraz z wzmocnieniem dwustronnie belek drewnianych kościoła w Rosowie) – 11 tys. zł

Rok 2019 (łączna kwota 50 tys. zł)

1. Kościół p.w. Wniebowzięcia N.M.P. w Pęzinie (renowacja wieży kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Pęzinie – etap I – strona zachodnia) – 20 tys. zł
2. Kościół pw. Św. Józefa Oblubieńca w Starej Dąbrowie (remont dachu Kościoła Filialnego p.w. Św. Stanisława BM w Krzywnicy) – 12,5 tys. zł
3. Kościół p.w. Przemienienia Pańskiego w Kolinie (prace konserwacyjno-budowlane sterczyn na dachu kościoła filialnego pw. Św. Maksymiliana Kolbego w Żalęcinie) – 12,5 tys. zł
4. Kościół p.w. Świętej Anny w Długiem (konserwacja renesansowej chrzcielnicy z kościoła filialnego p.w. MB Bolesnej w Białej – Parafia w Długiem – IV etap prac) – 5 tys. zł

Rok 2021 (łączna kwota 100 tys. zł)

1. Kościół p.w. Św. Józefa Oblubieńca w Starej Dąbrowie (remont elewacji ściany południowej kościoła filialnego p.w. Św. Stanisława BM w Krzywnicy) – 15 tys. zł
2. Kościół p.w. Miłosierdzia Bożego w Parlinie (remont kościoła filialnego w Tolczu) – 15 tys. zł
3. Kościół p.w.  Św. Michała Archanioła w Dobrzanach (wykonanie projektu remontu i rewaloryzacja wieży kościoła w Ognicy) – 12 tys. 760 zł
4. Kościół p.w.  Matki Boskiej Bolesnej w Chociwlu (remont stropu drewnianego w budynku kościoła filialnego p.w. MB Częstochowskiej w Lisowie) – 57 tys. 240 zł

Rok 2022 (łączna kwota 25 tys. zł)

1. Kościół pw. NMP Królowej Świata w Stargardzie (dofinansowanie remontu więźby dachowej i zmiana poszycia dachowego na kościele pw. Św. Antoniego w Świętem) – 20 tys.zł
2. Kościół p.w. Św. Józefa Oblubieńca w Starej Dąbrowie (opracowanie programu prac konserwatorskich i kosztorysu wraz z uzyskaniem pozwolenia konserwatora zabytków na Ołtarz boczny kościoła w Kicku) – 5 tys. zł

Rok 2023 (łączna kwota 20 tys. zł)

1. Kościół pw. p.w. Św. Michała Archanioła w Dobrzanach (Odtworzenie dwóch skrzydeł drzwi w portalu podwieżowym oraz konserwacji drewnianego nadświetla wraz z rekonstrukcją brakujących elementów kościoła w Ognicy) – 20 tys. zł

Ważne dokumenty:

• Uchwała w sprawie udzielenia dotacji (PDF, 55.28 KB)
• Uchwała zmieniająca uchwałę w sprawie udzielenia dotacji (DOC, 60.5 KB)
• Wniosek o udzielenie dotacji (DOCX, 19.7 KB)
• Sprawozdanie z wykorzystania dotacji (DOCX, 15.13 KB)

Powiatowy Program Opieki Nad Zabytkami

Załączniki:

• PPOnZ 2023-2026 (PDF, 1.42 MB)
• PPOnZ 2019-2022 (PDF, 1.29 MB)
• PPOnZ 2015-2018 (PDF, 529.71 KB)
• PPOnZ 2010-2014 (PDF, 1.72 MB)

Społeczni Opiekunowie Zabytków Powiatu Stargardzkiego

Społeczni opiekunowie zabytków podejmują działania związane z zachowaniem wartości zabytków i utrzymaniem ich w jak najlepszym stanie oraz upowszechniają wiedzę na temat zabytków. Współdziałają także z wojewódzkim konserwatorem zabytków oraz ze starostą w sprawach ochrony zabytków i opieki nad tymi zabytkami. Społeczny opiekun zabytków jest uprawniony do pouczania osób naruszających przepisy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Zgodnie z art. 102 ust. 3 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2020 r. poz. 282 z późn. zm.) społecznym opiekunem zabytków może być osoba, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, nie była karana za przestępstwa popełnione umyślnie oraz posiada wiedzę w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. Zadania społecznego opiekuna zabytków może wykonywać również osoba prawna lub inna jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej.

Uzyskanie uprawnień Społecznego Opiekuna Zabytków

1. Kandydat na Społecznego Opiekuna Zabytków zgłasza Zachodniopomorskiemu Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków wolę pełnienia funkcji Społecznego Opiekuna Zabytków.
2. Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków wnioskuje do Starosty Stargardzkiego o ustanowienie Społecznego Opiekuna Zabytków.
3. Starosta Stargardzki w drodze zarządzenia ustanawia osobę fizyczną lub prawną bądź inną jednostkę organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej społecznym opiekunem zabytków oraz zawiadamia o ustanowieniu społecznego opiekuna zabytków Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków a także kandydata. Następnie wydaje:
   • osobie fizycznej – legitymację społecznego opiekuna zabytków;
   • osobie prawnej lub innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej – zaświadczenie o nadaniu uprawnień społecznego opiekuna zabytków.

Wzór legitymacji, zaświadczenia oraz listy społecznych opiekunów zabytków zostały określone Zarządzeniem nr 115/17 Starosty Stargardzkiego z dnia 2 października 2017 r. w sprawie zasad ustanawiania społecznego opiekuna zabytków.

Lista Społecznych Opiekunów Zabytków Powiatu Stargardzkiego